Borelioza – choroba, którą niezwykle trudno zdiagnozować i leczyć

Gdy przychodzi maj, w mediach pojawia się co roku ten sam komunikat. Uwaga na kleszcze, które czają się prawie wszędzie. Obecnie nie tylko wiosną i latem grasują kleszcze, ale przez wyższe tempery właściwie przez cały rok. O ugryzienie nietrudno i można się go spodziewać nie tylko w lesie, ale również na łące czy w parku.  Sporo się również pisze się o tym, jak usunąć pajączka od razu w całości.  Odradza się popularne, domowe metody usuwania kleszcza. Napomyka się również o tym, jakie poważne mogą być skutki ugryzienia kleszcza. Jednym z nich jest borelioza, choroba, którą niezwykle trudno zdiagnozować, a która może naprawdę namieszać w naszym zdrowiu, a nawet zagrozić życiu.

Oficjalne dane wskazują, że każdego roku w Polsce diagnozuje się 25 000 nowych przypadków boreliozy. Eksperci szacują, że dane te są jednak niedoszacowane. Wiele osób nie wie, że nietypowe objawy, z jakimi się mierzą to efekt ugryzienia Kleszcza.

Co to jest borelioza?

Borelioza to choroba zakaźna (jednak niezaraźliwa, zakażenie nie przenosi się z człowieka na człowieka). Jej symptomy mogą dotknąć właściwie każdy organ w ludzkim ciele. Wywoływana jest przez bakterie z rodzaju Borrelii.

Chorobę przenoszą kleszcze (szacuje się, że około 30% kleszczy jest nosicielem krętków boreliozy). Oprócz boreliozy po ugryzieniu kleszcza może rozwinąć się 20 innych chorób współistniejących.

Niestety większość osób chorujących na boreliozę jest niezdiagnozowana.

Nie zawsze ugryzienie kleszcza widać

Warto oglądać swoje ciało, zwłaszcza w sezonie od wiosny do jesieni. Szybkie zidentyfikowanie kleszcza pozwala go sprawnie usunąć i zminimalizować ryzyko powikłań, w tym boreliozy.

Problem w tym, że ugryzienie kleszcza jest bezbolesne. Nie zawsze jest widoczne (czasami atakuje niedojrzała postać kleszcza, która ma wielkość główki od szpilki).

Nie jest również prawdą, że w przebiegu boreliozy zawsze pojawia się rumień wędrowny będący sygnałem zakażenia. Dlatego tak wiele osób z boreliozą nie potrafi stwierdzić, kiedy nastąpiło ugryzienia kleszcza i w konsekwencji, że chorują.

Borelioza objawy

Należałoby zacząć od tego, że objawy boreliozy opisane w podręcznikach medycyny to tylko przykłady tego, jakie symptomy może przynieść choroba. W praktyce przebieg choroby często jest bardzo indywidualny, a symptomy nieswoiste.

Charakterystyczne jest to, że objawy przychodzą falami. Nie towarzyszą osobie chorej przez cały czas. Tylko występują przez tydzień lub dwa, a potem znikają, dlatego często są kojarzone każdorazowo z inną chorobą. Zaczynasz się zastanawiać, co to było, ale machasz ręką i żyjesz dalej. Skoro samo przeszło, to po co zaprzątać sobie tym głowę…

Problem w tym, że kolejny atak jest silniejszy. I nigdy nie wiesz, kiedy się go spodziewać. Taka perspektywa oczywiście znacznie obniża jakość życia.

Objawy boreliozy łatwo pomylić z symptomami innych chorób.

Pierwszy atak zazwyczaj przypomina mocniejszą grypę, która rozkłada na łopatki, bolą mięśnie, stawy, masz wysoką gorączkę powyżej 40 stopni, czujesz się osłabiona.

Niekiedy pierwsze objawy boreliozy podobne są chociażby do rewolucji żołądkowej, pojawiają się wymioty a także koszmarny ból głowy, symptomy, które mało kto kojarzy z miejscem po ugryzienia kleszcza.

Podstawowe objawy:

• osłabienie
• bóle mięśni i stawów,
• zawroty głowy,
• uczucie zimna, dreszcze,
• zapalenie opon mózgowych,
• porażenie nerwów – np. twarzy,
• zapalenie serca,
• zaburzenia czucia.

Bez objawów?

Po pierwszym przechorowaniu (po pierwszym rzucie), borelioza może nie dawać żadnych objawów. Z czasem latami mogą pojawiać się zaskakujące symptomy – nawracające migreny, drętwienie rąk i nóg, ból stawów, uniemożliwiający normalne chodzenie (w okresach zaawansowanej choroby: typowe jest  okresowe kuśtykanie, a nawet niemożność wstania z łóżka, czy problemy z uchwyceniem długopisu w dłoni, otwarciem butelki). Często spotykana jest nadwrażliwość alkoholowa, upojenie alkoholowe po wypiciu niewielkiej ilości alkoholu, drętwienie karku, wypadanie włosów, zaburzenia słuchu z okresami piszczenia i szumów usznych.

Zdarzają się uporczywe bóle brzucha o trudnej do zidentyfikowania etiologii. Jednak po kilku dniach lub tygodniach wszystkie symptomy mijają. Próba zidentyfikowania przyczyn problemów nie przynosi odpowiedzi na pytanie, co właściwie się dzieje. Odchodzący ból jednak pozwala zapomnieć o problemie. Żyje się dalej.

Typowe dla boreliozy są również stany depresyjne i całkowity brak energii. Jednak te symptomy łatwo powiązać z czymś innym – wymagającym trybem życia, nadmiarem pracy, itd. Dlatego często są bagatelizowane.

Mogą pojawić się koszmarne bóle głowy, których nie koją nawet silne tabletki. Typowe są również zaniki pamięci, niezdolność przypomnienia sobie, co się działo dzień wcześniej i totalne rozkojarzenie.

Choroba potrafi rozwijać się latami. Może niestety doprowadzić do śmierci. Dlatego tak ważne jest, by obserwować swoje ciało i reagować, gdy zauważymy na skórze kleszcza.

W razie jakichkolwiek podejrzeć, że za Twoje przykre objawy może odpowiadać borelioza, należy stanowczo domagać się od lekarza skierowania do specjalisty, a najlepiej do szpitala zakaźnego.

Badanie w kierunku boreliozy można wykonać również na własną rękę, w każdym laboratorium. Trzeba się jednak liczyć z tym, że może dać ono fałszywie ujemny wynik. Dlatego tak istotne jest, by w razie nieznikających objawów, nie bagatelizować ich i powtarzać badania. Borelioza to bardzo podstępna choroba i trudno ją zdiagnozować.

Dlaczego testy na boreliozę nie powiedzą nam prawdy?

Na rynku są testy KKI i LTTborelioza, niektórzy jednak zalecają Wester Blot.

Najmniej wiarygodne są testy Elisa, które są najtańsze i w Polsce wykonywane są najczęściej. Mimo poleceń i masowego diagnozowania za ich pomocą, wiele źródeł wskazuje, że testy mają skuteczność równą jedynie 40 procent – w przypadku testów Elisa (dane od producenta wskazują, że test ma mniejszą skuteczność niż rzucenie monetą), natomiast test Wester Blot wypada lepiej, bo skuteczność jest szacowana na 80 procent. Nadal jednak brakuje 20 procent do pełnej wiarygodności osiąganego przy ich użyciu wyniku.

Poza tym testy nie sprawdzają wszystkich szczepów, które wywołują boreliozę, stąd ich skuteczność jest w praktyce po prostu niska.

CDC, Centers for Disease Control and Prevention, amerykańska agencja rządowa, po analizie wielu badań wskazuje, że testy na boreliozę można uznać za niewymierne i nieskuteczne. Nawet w przypadku osób mających charakterystyczny objaw, jakim jest rumień po ugryzieniu, nie są one w sanie rzetelnie ocenić, czy osoba ma boreliozę czy też nie. Nie wspominając o tym, że test rzadko pozwala stwierdzić chorobę w jej początkowym stadium rozwoju.

Borelioza leczenie

Fora internetowe aż pękają od wątków dotyczących nieskutecznego leczenia boreliozy. Wielu lekarzy decyduje się na krótką terapię antybiotykiem. To nie wystarczy.

U większości pacjentów niezbędne jest podawanie nawet trzech antybiotyków naraz w dużych dawkach przez kilka miesięcy. W tym czasie trzeba mierzyć się z wieloma skutkami ubocznymi terapii – uszkodzeniem nerek, wątroby, nie wspominając o spadku odporności. Leczenie jest bardzo wymagające.

Warto zadbać o siebie w szczególny sposób. Niewyspanie, stres i niezdrowe posiłki bardzo skutecznie osłabiają i odbierają organizmowi szansę na skuteczną walkę z wrogiem.

Na szczęście pojawiają się głosy, rzadkie, ale jednak, że boreliozę da się leczyć naturalnymi, choć mocno wymagającymi metodami.

Oczywiste jest, że potrzeba więcej badań i poszukiwań skutecznych metod diagnostycznych i leczeniem boreliozy.