Inteligencja emocjonalna jest ważna. Czemu o nią nie dbamy?

Krótko po tym, jak dziecko przychodzi na świat, zaczynamy stymulować jego rozwój Podsuwamy grzechotki, kolorowe zabawki, aktywizujemy postrzeganie zmysłowe. Z czasem zaczynamy uczyć liczyć, czytać i pisać, często nie dostrzegając przebiegającego tuż obok rozwoju emocjonalnego. Chcemy, by dziecko było silne. Dlatego, gdy upadnie, mówimy: “to wcale nie boli”, “nic się nie stało”. Maluch wpada w histerię? Nie umiemy sobie z nią poradzić. Przeżywamy, gdy dziecko jest smutne, robimy wszystko, by jak najszybciej poprawić humor. Powód? Najczęściej sami mamy problem, by poradzić sobie z “trudnymi” emocjami. Dlatego nie potrafimy znieść ich u dziecka. Konsekwencje są łatwe do przewidzenia. Nasze dzieci rosną i zyskują wysokie IQ, ale mają problem, by odnaleźć się w świecie. Są niepewne siebie, mało zaradne, trudno im budować stabilne związki. Przyczyna? Inteligencja emocjonalna. A właściwie jej brak…

Czym jest inteligencja emocjonalna?

Inteligencja emocjonalna (IE, Emotional Intelligence, EI) to termin spopularyzowany przez Daniela Golemana, naukowca z Uniwersytetu Harvarda z USA. Jako pierwsi użyli go i poświęcili mu uwagę dwaj naukowcy – Peter Salovey i John Mayerw roku 1990 roku, więc stosunkowo niedawno. Termin ten określa sposób, w jaki radzimy sobie z emocjami i kontaktami społecznymi. Często nazywany jest zamiennie dojrzałością emocjonalną, choć nie są to terminy synonimiczne.

Goleman, przystępując do badań, zadał proste pytanie – dlaczego często bardzo zdolni uczniowie nie osiągają sukcesów w życiu, stają się przeciętnymi pracownikami, a osoby nie do końca dobrze rokujące na etapie edukacji podbijają świat i odkrywają innowacyjne rozwiązania?

Odpowiedź na te pytanie ma przynosić inteligencja emocjonalna, która ma związek z samoświadomością, umiejętnością kontrolowania własnych emocji, zapału i wytrwałości w działaniu oraz w dążeniu do celu. Inteligencja emocjonalna to również  empatia i umiejętność budowania relacji międzyludzkich.

Choć inteligencja emocjonalna jest cechą wrodzoną, to można ją kształtować, zwiększając szansę na sukces swoją i swoich dzieci.

Po czym poznać, że masz dobrze rozwiniętą inteligencję emocjonalną?

Istnieją metody kształtowania inteligencji emocjonalnej. Wszystkie zaczynają się od samoświadomości, czyli od wiedzy dotyczącej tego, z czym masz problem i jaka jest jego skala.

Osoba, która ma wysoko ukształtowaną inteligencję emocjonalną:

• zna swoją wartość, ale nie musi jej podkreślać na każdym kroku poprzez wywyższanie się. Nie uważa się za osobę nieomylną i doskonalą. Zna swoje mocne strony i ograniczenia. Ma wysoką odporność psychiczną.
• jest osobą empatyczną – co nie znaczy, że sztuczną, słodzącą na każdym kroku, ale z wysoką świadomością dotyczącą emocji swoich i innych,
• kontroluje swoje emocje – co nie oznacza bycie ciągle szczęśliwą i uśmiechniętą, ale dawanie sobie przyzwolenia na gorsze chwile i przykre doświadczenia oraz kontrolowanie się w sytuacjach trudnych i stresowych,
• osoba, której inteligencja emocjonalna jest wysoko rozwinięta, jest ciekawa innych ludzi, lubi rozmawiać i daje się wypowiedzieć innym,
• potrafi wybaczyć, ale nie zapomina. Bywa ostrożna w stosunku do osoby, która ją zdradziła. Nie żywi jednak urazy, wie bowiem, że ta niszczy ją od środka.
• umie przepraszać – nie przeprasza jednak za to, że żyje, ale umie przyznać się do winy w sytuacji, w której rzeczywiście popełniła błąd.
• jest asertywna – zna swoje granice i umie dbać o to, by nikt ich nie przekraczał. Umie bronić swoich praw i daje innym przyzwolenie na to samo.
• umie się zmotywować – mimo braku nacisków z zewnątrz i nawet wtedy, kiedy nikt nie patrzy, ma wysokie umiejętności motywowania się do dążenia do celu.
• umie być przywódcą i częścią zespołu – osoba z wysoką inteligencją emocjonalną umie zjednywać sobie ludzi, jest wzorem do naśladowania. Doskonale radzi sobie podczas pracy w zespole, umie tworzyć więzy i je podtrzymywać.
• szybko się adaptuje do nowych warunków – wykazuje się wysoką odpornością na zmienne warunki. Potrafi znaleźć dobre strony każdej sytuacji i poradzić sobie nawet w trudnych momentach, często wręcz beznadziejnych.

Inteligencja intelektualna to w dzisiejszych czasach za mało, by osiągnąć sukces, czy po prostu by dobrze żyć. Wiedza książkowa, akademicka oceniana jest nawet jako mniej wartościowa niż zdolności komunikacyjne i inteligencja emocjonalna. Dlatego warto ją kształtować. Jak? O tym w następnym artykule.