Kryzys wieku średniego nie istnieje?

3

Czy kryzys wieku średniego istnieje? Osoba, która wymyśliła termin “kryzys wieku średniego” (w 1957 roku) bardzo szybko wycofała się ze swoich ustaleń. Skupiła się na innych obszarach badawczych. Elliot Jaques, bo o nim mowa, poświęcił większość lat życia badaniu relacji w miejscu pracy. Lekarz i psychoanalityk napisał ponad 20 książek, jednak świat go zapamiętał przede wszystkim z uwagi na artykuł, który napisał na wczesnym etapie życia zawodowego.

Jak powstał kryzys wieku średniego?

już dante aLighiery w “boskiej komedii” pisał:

“W połowie Drogi Żywota naszego nagle się w gęstym obłąkałem lesie. Już ścieżki prawej oczy nie dostrzegają”.

Zresztą z samym artykułem autorstwa Elliota Jaquesa wiąże się ciekawa historia.

Gdy Jaques wygłaszał swoje odkrycie przed stu znanymi badaczami, spodziewał się, jak to zwykle bywa w takich sytuacjach krytyki i polemiki. Tymczasem jego wystąpienie zakończyło grobowe milczenie. Jakby wszyscy się zgadzali z tym, co usłyszeli. Autor był zszokowany. Nikt nie wstał, nie zabrał głosu, a taka sytuacja właściwie się nie zdarza. Dlaczego tak się stało? Czyżby Jaques dotknął bolesnej prawdy o przemijalności?

W 1965 roku jego artykuł został opublikowany w czasopiśmie “The International Journal of Psychoanalysis”. Momentalnie koncepcja “kryzysu wieku średniego” stała się głośna i omawiana na całym świecie.

kryzys wieku średniego

Skąd to się wzięło?

Wszystko zaczęło się od tego, gdy Jaques odczytał swoją pracę przed Brytyjskim Towarzystwem Psychoanalitycznym. Główną tezą jego artykułu, było stwierdzenie, że ludzie w połowie czwartej dekady życia przeżywają kilkuletni okres przygnębienia.

Badacz odkrył to zjawisko, studiując biografie “znanych osób”. W ich przypadku “kryzys wieku średniego” przybierał skrajną postać, kompulsywną potrzebę zachowania młodości i wypierania się swojego wieku. Dodatkowo w tym okresie przejściowym zauważono, że ma atakować ludzi poczucie pustki i braku sensu.

Nagle coś, co dawało radość, traciło sens. Człowiek stawał na wierzchołku góry, na której się wspinał tak długo i…czuł pustkę.

Jak objawia się kryzys wieku średniego?

Objawy kryzysu wieku średniego mogą być różne, bardzo skrajne, uzależnione od cech osobniczych danej osoby. Najczęściej są to:

  • rozwiązłość,
  • dążenie do “przeżycia przygód”, otwartość na romanse,
  • pobożność,
  • zwrócenie się do duchowości,
  • uczucie pustki, stagnacji, rozczarowania,
  • kupowanie drogich aut, motorów,
  • hipochondryczna troska o wygląd,
  • przesadne dbanie o zdrowie, podszyte obezwładniającym lękiem,
  • przesadne zabieganie o to, by dobrze wyglądać,
  • intensywne treningi,
  • restrykcyjne diety,
  • intensywne próby zachowania młodego wyglądu.

Kryzys wieku średniego często wiąże się z tym, że osiągnęłaś wszystko, czego potrzebujesz, ale nie widzisz w tym sensu. Niby wszystko masz, ale… Panikujesz. Jesteś przerażona na myśl, że tak ma już wyglądać Twoje życie…

Skąd się bierze kryzys wieku średniego?

Kryzys wieku średniego opisywany jest czasami jak grom z jasnego nieba. Nagle uzmysławia coś, co wydawać by się mogło, że jest oczywiste. Mianowicie to, że nie jesteśmy niezniszczalne, że mamy już połowę życia za sobą. Śmierć istnieje i nie dotyczy tylko innych osób, ale także nas. Pojawiają się egzystencjalne pytania, niczym czkawka odbijają się niezrealizowane nadzieje i plany, zaczynamy myśleć o śmierci i sensie wszystkiego. Martwić nas zaczyna pogarszająca się kondycja fizyczna.

Dlatego, że dłużej żyjemy…

Pojęcie kryzys wieku średniego nieodłącznie wiąże się z tym, co obserwujemy od lat – mianowicie wydłużeniem życia. W 1900 roku średnia długość życia wynosiła 52 lata, każdy miał jedynie 50% szans na dożycie sześćdziesiątki. Nic dziwnego, że czterdziestka przerażała. Oznaczała dla większości osób początek końca. Osoba czterdziestoletnia była stara.

Jednak długość życia bardzo szybko wydłużała się. Osoba urodzona w latach 30-tych ubiegłego wieku miała już 80% szans na dożycie 60 urodzin. Gdy Elliot Jaques opublikował swój artykuł, średnia długość życia wynosiła już 70 lat.

Kryzys wieku średniego przyszedł wraz ze wzrostem długości życia i ogromnymi zmianami społecznymi. Wcześniej nie miał szansy zaistnieć. Teraz stał się zmianą biologicznie uzasadnioną.

Jak długo ma trwać?

Życiowe zmiany, które motywują nas, aby porzucić dotychczasowe życie, wyjechać daleko w świat, sprzedać dom, zrobić przeszczep włosów, operację plastyczną, opuścić dotychczasowego partnera, kupić sobie kampera i w nim zamieszczać lub ewentualnie motor –  mają dotyczyć okresu między 40 a 60 rokiem życia. W tych właśnie ramach ma się mieścić tak zwany kryzys wieku średniego.

Tylko, że nie istnieje?

Co ciekawe jednak zdanie o tym, że w połowie życia przeżywamy kryzys wieku średniego, zostało szybko obalone.

Mimo to termin ten został przejęty przez społeczeństwo. Stało się to również za sprawą bestsellerowej książki Gaila Sheehy’ego opublikowanej w 1976 roku: “Przejścia: nieuchronne kryzysy dorosłego życia”.  W 1994 roku aż 86 procent ankietowanych osób wierzyło w istnienie opisanego zjawiska. Pomogły też filmy opowiadające o życiu osób w średnim wieku, na przykład “Dzień świstaka”, czy “American Beauty”.

Skąd zatem taka ogromna popularność tematu, skoro kryzys połowy życia nie istnieje?

Być może stąd, że jak pokazały badania większość z nas w każdej dekadzie życia przechodzi swego rodzaju zwątpienie, kiedy na nowo próbujemy odkryć sens i cel naszego życia. Dokonujemy podsumowań i często zmieniamy kierunek.

A że z  kryzysem okresu średniego wiąże się wiele objawów jak: zmiana pracy, zmiana wyglądu, wyjazd, kupno samochodu, rozwód, rozwój osobisty, to naprawdę trudno znaleźć osobę, której żaden z tych aspektów nie dotyczy.

W 1995 roku przeprowadzono szerokie badanie “Wiek średni w Stanach Zjednoczonych” i przyniosło ono jednoznaczne wnioski. Większość osób nie przeżywa kryzysu wieku średniego. Przeciwnie cieszy się dobrym zdrowiem i samopoczuciem. Kryzys wieku średniego dotyczy tylko 10-20% osób. Podobne wnioski przyniosły badania z 1996 oku Daniela Sheka.

Jesteś w tej grupie która przeżywa kryzys środka życia? Wiesz, co to kryzys wieku średniego?

Bibliografia
“50 wielkich mitów psychologii popularnej” Scott O. Lilienfeld, Steven Jay Lynn, John Ruscio, Barry I. Beyerstein

“Kryzys wieku średniego. Poradnik filozoficzny” Kieran Setiya

3 KOMENTARZE

  1. Sporo ciekawy informacji 🙂 i można poszerzyć wiedze . Miło się czytało . Czasem taki kryzys pojawia się gdy ktoś za młodu musiała szybko wydorośleć . Zabrakło chwili beztroskiej młodości .

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj