Jedna z popularniejszych dysfunkcji zachowania to narcyzm. Niezwykle szkodliwy, niezależnie na jakiej linii relacji się pojawia, czy to w związkach partnerskich, czy w rodzinie. Jednak jeszcze trudniejszy od narcyza jest narcyz ukryty, kamuflujący się i trudny w rozpoznaniu. Na szczęście są sposoby, by go niezawodnie zdemaskować i jednocześnie w najlepszy możliwy sposób zadbać o siebie. Jak to zrobić? Czym jest narcyzm ukryty?
Coraz więcej narcyzów?
Niestety narcyzm, schorzenie nazwane od imienia mitycznego greckiego młodzieńca, który zakochał się we własnym odbiciu w lustrze wody, to zaburzenie wyjątkowo trudne w pracy terapeutycznej. Nie jest to problem nowy, ale dzisiaj wydaje się, że dużo częściej występuje niż dawniej. Dlaczego? Zapewne z powodu ogromnego egoizmu, który cechuje współczesne społeczeństwo.
Psychologowie zauważają, że narcyzm ma początek w dzieciństwie. Najczęściej osoby, które są narcyzmami jako dzieci były albo niedoceniane i niezauważane, albo wprost przeciwnie – rozpieszczane i traktowane jak dzieło sztuki.
Narcyzm jest coraz powszechniejszy. Obecnie wiele osób nie zdaje sobie sprawy z uczuć innych, są tak bardzo zapatrzone w siebie. Ignorują potrzeby bliskich i dalszych osób.
Postrzegają siebie jako jednostki przewyższające wszystkich – zdolnościami, intelektem, takie, które znalazły idealny sposób na życie. Jeśli nie zyskują należytej im uwagi (jak to określają), nie napotykają uwielbienia, to czują się opuszczeni i oszukani. Wyraźnie okazują swoje niezadowolenie, a właściwie obrażenie na świat.
Czy to narcyzm ukryty? Gdy czujesz się…
Twoja intuicja działa zazwyczaj dobrze. Dlatego zaufaj jej!
Gdy w towarzystwie danej osoby czujesz się „niewygodnie”, dziwnie, masz wrażenie, że jesteś niewystarczająca, a Twoje poczucie wartości niknie w oczach, wiedz, że coś jest na rzeczy.
Poszukiwanie winy na zewnątrz
Narcyzm to ta cecha zaburzeń osobowości, która ma sztywne schematy zachowań. Narcyz ma w zwyczaju szukanie winy poza samą sobą.
Narcyz jest jak zły aktor, który winy krytyków za brak sukcesów zawodowych.
Narcyzi szukają przyczyn niepowodzeń zawsze w czynnikach zewnętrznych, zazwyczaj w innych ludziach. Nie są zdolni do głębszej refleksji i dojrzenia swojego udziału w powstaniu problemu. Samoświadomość na niskim poziomie, jak również zdolność do refleksyjności: to ich cechy wyróżniające.
Przekonania wielkościowe. Narcyzm ukryty
Narcyz uważa się za osobę doskonałą. Najlepszą. Zna się na wszystkim, wszystko rozumie. Innych krytykuje, umniejsza ich dokonania. Nie bierze pod uwagę innego od swojego punktu widzenia. Ponadto nie może zrozumieć, że ludzie zwyczajnie różnią się między sobą, a on nie ma kompetencji, by znać się na wszystkim. Jest przekonany, że wie najlepiej.
Nie ma kompletnie szacunku dla innych poglądów. Opinie innych bagatelizuje, wyśmiewa i przekształca.
Nigdy nie uznaje uczuć innych, gniewu, rozczarowania, zniesmaczenia, które wynikają z jego trudnych zachowań. Podkreśla, że nie on jest winny, ale „krucha i nadwrażliwa” druga jednostka.
Czar i okrucieństwo w jednym
Narcyz potrafi być naprawdę okrutny. Zwłaszcza ten, który nie uświadamia sobie swoich problemów.
Umie atakować na ślepo, ranić słowem i gestem, sięgać naprawdę po mocne formy zachowania, wszystko po to, by podporządkować sobie innych.
Brak uczuć wyższych to kolejny ważny sygnał rozpoznawczy.
Narcyz największą agresją reaguje w momencie odmowy wykonania tego, co chce lub w chwili choćby jakiejkolwiek krytyki.
Moment kryzysu powie Ci wszystko…o drugim człowieku
Notoryczne kłamanie
Narcyz kłamie dla zasady. Mija się z prawdą. Wybiela się za wszelką cenę.
Nigdy nie przyznaje do swoich przewinień. I nigdy, absolutnie nigdy nie przeprasza. On nie jest winny, nie ma znaczenia co się dzieje.
10 cech mężczyzny, które od początku znajomości powinny wzbudzić Twój niepokój
Potrzeba wzbudzania poczucia winy
Narcyz ma potrzebę wzbudzania poczucia winy. Stawia się w roli ofiary. Po co?
Oczywiście po to, by nie tracić zainteresowania i uwagi skierowanej w jego stronę.
Nastawienie przeciwko jednej osobie innych członków rodziny. Narcyzm ukryty
Narcyz sięga też po moc „grupy”. W związku z tym, że doskonale się umie „sprzedać”, przedstawiając jako jednostka „doskonała” dla świata, atakuje za pomocą innych (nie swoich) rąk. Jest perfekcyjny w nastawieniu innych przeciwko danej osobie.
Jak szybko poznać narcyza ukrytego?
Wystarczy:
- mieć inne zdanie,
- odmówić czegoś,
- konstruktywnie skrytykować,
- uważnie słuchać. Narcyz mówi ciągle „ja, ja”, stawia się w roli bohatera, czeka na oklaski i nie pyta o ciebie. Nie jest zainteresowany co u ciebie słychać. Jeśli nawet zapyta, nie słucha odpowiedzi.
Pomóc narcyzowi?
budowanie zdrowych relacji z narcyzem jest trudne z powodu Odwrócenia zasad i norm w codziennych kontaktach. Stąd tak kluczowa jest specjalistyczna pomoc.
Potrzebna jest ścisła współpraca z psychologiem, a nade wszystko uświadomienie sobie problemu. To pomoże dostrzec swoje procesy myślowe i reagować inaczej na to co się dzieje– w zdrowy sposób.
Żeby narcyz się zmienił, musi tego chcieć. Nade wszystko musi dopuścić do siebie myśl, że potrzebuje pomocy. A to jest największy problem. Stąd naturalne stają się próby ludzi, mających z nim do czynienia, które zmierzają do ochrony siebie. Dystansowanie się od osób zaburzonych i dbanie o swój dobrostan – to w praktyce jedyna skuteczna droga.
