Osteoporoza – przyczyny, leczenie i zapobieganie

Osteoporoza to choroba, która zwykle występuje po 60 roku życia. Zdecydowanie częściej cierpią na nią kobiety niż mężczyźni. Zaawansowane schorzenie może prowadzić do złamań kości wywołanych nawet przez niewielkie i normalnie zupełnie nieszkodliwe urazy. Skąd bierze się osteoporoza? Jakie są jej charakterystyczne objawy? Jak wygląda leczenie? Czy można zapobiec tej chorobie?

Co to jest osteoporoza?

To poważna choroba szkieletu, która powoduje zmniejszenie gęstości mineralnej kości oraz zaburzenie ich struktury i jakości. Beleczki kostne znajdujące się w kości gąbczastej zmniejszają swoją ilość i stają się coraz cieńsze. Z tego powodu jesteśmy bardziej narażeni na złamania i urazy szczególnie w okolicach kręgosłupa, przedramion, nadgarstków, żeber czy ud.

Proces osłabiania się kości jest naturalnie związany ze starzeniem się organizmu i taki stan nazywamy osteoporozą pierwotną. Istnieje jednak wiele czynników, które mogą przyspieszyć jego przebieg. Wtedy możemy mówić o typie wtórnym, czyli wywołanym innymi czynnikami niż upływający czas. Ten rodzaj osteoporozy może dotyczyć także osób młodych. Do rozwinięcia się schorzenia przyczyniają się zaburzenia hormonalne, choroby tarczycy, cukrzyca, choroby układu pokarmowego przebiegające z zaburzeniami wchłaniania czy przewlekłe zapalne choroby reumatyczne. Negatywnie mogą działać też niektóre leki np. heparyna, glikokortykosteroidy lub leki przeciwpadaczkowe.

Wiele z nas słyszało już hasło: „Osteoporoza a menopauza” i zastanawia się, czy klimakterium rzeczywiście wpływa negatywnie na stan kobiecych kości. Niestety to prawda. Wraz ze spadkiem poziomu estrogenów zmniejsza się odkładanie w kościach wapnia. Z tego powodu nasz szkielet zaczyna mieć znacznie mniejszą gęstość, niż to by wynikało z naturalnego procesu starzenia się organizmu. Szacuje się, że w ciągu pierwszych pięciu – ośmiu lat po rozpoczęciu klimakterium utrata masy kostnej może wynosić od 3 do nawet 20% rocznie. To bardzo dużo w porównaniu z 1%, który ubywa nam fizjologicznie po 30 roku życia. Z tego powodu kobiety są znacznie bardziej narażone na zachorowanie niż mężczyźni.

Chcesz wiedzieć więcej o osteoporozie? Zajrzyj na stronę: http://calperos.pl/o-osteoporozie.

Objawy i rozpoznanie osteoporozy

Ta podstępna choroba, nazywana też cichym złodziejem kości, przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów. Dopiero kiedy nasz szkielet jest już tak osłabiony, że byle upadek czy uderzenie może zakończyć się złamaniem, zaczynamy odczuwać przykre skutki osteoporozy.

Pierwsze charakterystyczne symptomy pojawiające się przy tym schorzeniu kości to przewlekły zespół bólowy kręgosłupa, który jest spowodowany złamaniami kręgów. Większość tych złamań przebiega skrycie i stopniowo doprowadza do obniżenia wzrostu oraz garbienia. Do tego wszystkiego dochodzą też problemy z poruszaniem, obniżenie nastroju, a nawet depresja. Na tym etapie osteoporozy złamania i pęknięcia kości mogą zostać wywołane nawet przez zwyczajne schylenie się, codzienne poruszanie się czy nawet kaszel. Dużo rzadziej zdarzają się nagłe bóle kręgosłupa rozpoczynające się w okolicy złamanego kręgu, którym może towarzyszyć ból, drętwienie i niedowład kończyny dolnej.
Aby uniknąć tak zaawansowanego stadium tego schorzenia, należy regularnie sprawdzać stan swoich kości, szczególnie jeśli jesteśmy w grupie ryzyka (np. kobiety po menopauzie czy mężczyźni powyżej 65 roku życia).

Szybka diagnostyka jest niezbędna w przypadku, gdy doszło do objawowych złamań osteoporotycznych lub pojawiły się pośrednie oznaki choroby np. utrwalone garbienie się, obniżenie wzrostu, przewlekły ból kręgosłupa. Podczas rozpoznania lekarz przeprowadzi z nami wywiad na temat czynników ryzyka rozwoju choroby oraz występowania w przeszłości złamań kości. Specjalista może zlecić nam także morfologię, sprawdzenie gospodarki wapniowo-fosforowej, oznaczenie poziomu witaminy D, badanie pracy nerek i wątroby, densytometrię kości techniką DEXA, skorzystanie z kalkulatora FRAX czy badania radiologiczne.

Leki na osteoporozę – jak wygląda leczenie?

Osteoporoza jest schorzeniem przewlekłym i postępującym, którego nie można całkowicie wyleczyć. Jednak warto kontrolować rozwój choroby i nie dopuścić do tego, by przeszła w zaawansowane stadium. Podstawą jest zadbanie o stan kości w młodym wieku, tak aby miały jak najwyższą szczytową gęstość. Jeśli nie mieliśmy na to szansy, to w dorosłym wieku musimy dbać, żeby tracić jak najmniej tkanki kostnej i zawsze mieć tyle masy kostnej, by być powyżej progu złamań.

Pomocne w walce z osteoporozą mogą okazać się preparaty z witaminą D oraz wapniem. Nawet zdrowa i zbilansowana dieta może nie dostarczyć nam odpowiedniej ilości tych składników odżywczych. Więcej informacji na temat leków na osteoporozę bez recepty znajdziesz na: http://dziennikwschodni.pl/artykuly-sponsorowane/leki-na-osteoporoze-jak-chronic-sie-przed-ta-choroba,n,1000241759.html.

Inne formy leczenia to fizjoterapia np. masaże, ćwiczenia wzmacniające mięśnie kręgosłupa, elektroterapia, hydroterapia, ćwiczenia czynnych kończyn oraz wzmacnianie siły mięśniowej. U kobiet w wieku menopauzalnym włącza się też leki zawierające estrogeny.

Jak zapobiegać osteoporozie?

Naturalnego procesu zanikania masy kostnej nie da się całkowicie zatrzymać. Możemy jednak wpłynąć na jego szybkość i wyeliminować tak dużo czynników ryzyka osteoporozy, jak tylko się da.

Podstawą jest stosowanie odpowiedniej podaży wapnia i witaminy D. W przypadku wapnia wynosi ona 800 mg u dzieci do 10 roku życia, 1000 mg u młodzieży i osób dorosłych oraz 1500 mg u kobiet w ciąży, karmiących lub po menopauzie oraz u osób starszych. Za to witaminę D najlepiej jest syntetyzować ze słońca. Wystarczy przebywać na dworze 2-3 razy w tygodniu po 15 minut w okresie najsilniejszego nasłonecznienia (od połowy czerwca do połowy września), by wytworzyć jej odpowiednią ilość. Jeśli podejrzewamy u siebie braki witaminy D, warto zrobić sobie badania krwi i w razie potrzeby uzupełnić niedobory.

Jednak nie tylko te dwie witaminy wpływają na szybki rozwój osteoporozy. Skutki naszych codziennych zaniedbań i złych nawyków mogą prowadzić do większej łamliwości szkieletu. Na stan kości negatywnie wpływa palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, picie zbyt dużych ilości kawy, mała aktywność fizyczna oraz nieodpowiednia dieta (niedostateczne lub nadmierne spożycie fosforu albo białka, zbyt mało magnezu, witaminy C i K czy zbyt dużo sodu i fluoru). Osteoporozie sprzyjają też zaburzenia depresyjne i niektóre leki przeciwdepresyjne. W przypadku osób starszych zaleca się unikać urazów i upadków, które mogą poradzić do złamań.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!