Erich Fromm to znany niemiecki filozof, psycholog i socjolog. Urodził się w 1900 roku i zmarł w 1980. Poniżej kilka cytatów z Fromma, wartych, moim zdaniem, rozważenia.
Być czy mieć?
“Jeśli jestem tym, co posiadam i to stracę, czym wówczas będę?” Erich Fromm, Mieć czy być
Czego Ty chcesz?
“Człowiek współczesny żyje w złudzeniu, iż wie, czego chce, gdy w istocie chce jedynie tego, czego się odeń wymaga. Aby zaakceptować tę prawdę, trzeba sobie uprzytomnić, że wiedzieć, czego się istotnie chce, nie jest – jak myśli większość ludzi – rzeczą łatwą, lecz jednym z najtrudniejszych zadań stojących przed każdą istotą ludzką. Jest to problem, który gorączkowo usiłujemy ominąć, przyjmując gotowe cele – za własne”.
Erich Fromm, Ucieczka od wolności
Być sobą
“Niezdolność działania spontanicznego, wyrażania tego, co się naprawdę czuje i myśli, i wynikająca stąd konieczność ukazywania innym i sobie swojego fałszywego “ja” – oto źródło poczucia niższości i słabości. Czy jesteśmy tego świadomi, czy nie, niczego się bardziej nie wstydzimy aniżeli tego, że nie jesteśmy sobą; nic natomiast nie daje nam większego szczęścia i większego powodu do dumy niż myśleć, czuć i mówić to, co od nas samych pochodzi”. Erich Fromm, Ucieczka od wolności
Bez sensu
“To zadziwiające, jak mało sensu nadają ludzie swojemu życiu. Dlatego czują się nieszczęśliwi wśród obfitości wszystkiego. Ci ludzie, którzy mają wszystko,dzięki czemu mogliby stworzyć ze swojego życia najszczęśliwsze życie na ziemi,błądzą, są nieszczęśliwi, niezadowoleni, rozczarowani”. Erich Fromm, O sztuce słuchania
Ktoś się może przydać
“Miłość zaczyna się rozwijać dopiero wówczas, gdy kochamy tych, którzy nie mogą się nam na nic przydać”. Erich Fromm, O sztuce miłości
Ciągle się rodzić
“Narodziny nie są jednym aktem; jest to proces. Celem życia jest być w pełni narodzonym, choć jest jego tragedią, że większość z nas umiera, zanim w ten sposób się urodzi. Żyć to rodzić się w każdej minucie. Śmierć się wydarza, kiedy ustają narodziny. Fizjologicznie nasz system komórkowy w procesie ciągłych narodzin; jednak psychologicznie w pewnym momencie większość z nas przestaje się rodzić. Niektórzy rodzą się całkiem martwi; trwają w życiu fizjologicznym, podczas gdy ich wewnętrznym pragnieniem jest powrót do łona, do ziemi, do ciemności, do śmierci- są obłąkani lub prawie obłąkani”.
Erich Fromm, Buddyzm zen i psychoanaliza
Odwaga bycia sobą
“Jeżeli nasze zachowanie uznają za “aspołeczne” lub “irracjonalne” – niech i tak będzie. Najbardziej gniewa ich nasze poczucie wolności i nasza odwaga bycia sobą”.
Erich Fromm, O sztuce istnienia
Brak czasu czy brak chęci?
“Ktoś, kto tłumaczy się brakiem czasu, mówi po prostu, ze nie traktuje tego poważnie”.
Erich Fromm, O sztuce istnienia
Pustka
“W całym przepychu kultury, w jakiej żyjemy, przy olbrzymim bogactwie książek, dokonań naukowych i wielu innych, człowiek przeciętny żyje, jak gdyby to wszystko nie istniało, jak gdyby otaczał go pusty świat, w którym nie dzieje się nic ważnego, nie ma w nim nic naprawdę ciekawego oprócz wyłącznie małych osobistych spraw”.
Erich Fromm, O sztuce słuchania.
Miłość jest trudna
“Przekonanie, że nie ma rzeczy łatwiejszej niż miłość, utrzymywało się jako powszechny pogląd wbrew przytłaczającym dowodom świadczącym o czymś wręcz przeciwnym. Nie ma chyba sprawy, którą byśmy podejmowali z takimi zawrotnymi nadziejami i tak pełni oczekiwania, która by jednak zawodziła z taką regularnością jak miłość”.
Erich Fromm, O sztuce miłości
Wszystkie są bardzo wartościowe.