Po czym poznać, że ktoś kłamie? Zwróć na TO uwagę!

Podobno kłamiemy na potęgę. Nie zawsze w złych intencjach. Często po to, aby komuś pomóc czy nie sprawić przykrości. Istnieją jednak sytuacje, kiedy kłamstwa mogą być szkodliwe. I właśnie wtedy pragnęlibyśmy wiedzieć, na ile ktoś jest szczery. Czy istnieją jednak sposoby, by to sprawdzić? Po czym poznać, że ktoś kłamie?

Po czym poznać, że ktoś kłamie?

Ludowe przekonania mówią, że:

• jak ktoś jest spokojny i opanowany, to mówi prawdę. Niestety, często wprawieni gracze potrafią zachować pokerową twarz i trudno oceniać pod tym względem prawdziwość ich słów,
• gdy ktoś patrzy w oczy, to mówi prawdę. To stwierdzenie niestety też łatwo obalić. Nieparzenie w oczy może być oznaką nieśmiałości, a nie kłamstwa.
• gdy ktoś kłamie, będzie zapewniał, że mówi prawdę – to może być wskazówka, im ktoś gorącej będzie przekonywał, że mówi prawdę, tym większe ryzyko, że kłamie. Metoda ta nie sprawdza się jednak zawsze, czasami czyjeś usilne przekonywania wynikają po prostu z niesłusznych oskarżeń.
• niektórzy twierdzą, że częste zmiany tematu sugerują kłamstwo, to również nie musi być wskazówka, nasz rozmówca może być po prostu chaotyczny,
• na pewno ważnym sygnałem jest otrzymywanie sprzecznych informacji – i to może być wiążący sygnał.

Badania pokazały, że nasza zdolność do odróżnienia prawdy od kłamstwa wynosi tylko 53%. To niewiele więcej od rzucenia monetą.

Po czym poznać, że ktoś kłamie?

Bardzo trudno podać uniwersalne wskazówki, które jednoznacznie mogą wskazać, że ktoś kłamie. Każdą z nich łatwo obalić.

Na pewno pomocne jest obserwowanie osoby. Im bliżej, lepiej ją poznamy, im więcej zaobserwujemy, tym większe prawdopodobieństwo, że zauważmy kłamstwo. Każda zmiana zachowania, nerwowość, nienaturalność mogą na nie wskazywać. Jednak nigdy nie dają pewności!

Z drugiej strony nie brakuje osób wprawionych w kłamstwie, manipulatorów, którzy przez lata okłamują najbliższe osoby.  I idzie im to świetnie!

Jak można sprawdzić, czy ktoś kłamie? Wypytajmy go o szczegóły, najdrobniejsze detale. Następnie, gdy osoba nie będzie widziała, wszystko dokładnie zapiszmy, po kilku tygodniach, czy miesiącach wróćmy do podobnych pytań i zweryfikujmy odpowiedzi. Osoba mówiąca prawdę, będzie mówiła o danej sytuacji w podobny/ten sam sposób.

Można też skupić się raczej na obserwowaniu niż słuchaniu. I wtedy sygnałami kłamstwa są: nietypowe dla danej osoby zachowanie. Tuż przed wypowiedzeniem kłamstwa zdradza nas grymas twarzy, czyli tak zwana mikroekspresja. Wszystko na skutek ruchu mięśni, których nie sposób kontrolować. Niestety zaobserwowanie mikroekspresji jest stosunkowo trudne, trwają one ułamek sekundy. Poza tym kłamcy często przybierają wymuszony uśmiech, który jest spięty i “zaciśnięty”. Fałszywy uśmiech to ten, który nie obejmuje swoim zasięgiem oczu (przy szczerym uśmiechu, uśmiecha się nam cała twarz).

A na koniec o tym, jak często kłamiemy

Kłamstwo trudno zauważyć, bo kłamiemy na potęgę. Jesteśmy z nim oswojeni.

Jedno z badań opublikowanych w “Journal Of Basic and Applied Social Psychology” wykazało, że aż 60% ludzi kłamie przeciętnie przynajmniej raz na każde 10 minut. Najczęściej kłamiemy w celu uniknięcia wstydu lub zakłopotania. Chcemy też uchronić się przed osądzeniem i bolesnymi emocjami. Zazwyczaj są to małe kłamstwa, mówisz, że ktoś wygląda świetnie (ale wcale tak nie myślisz), że prezent od babci jest genialny (ale go nie znosisz).

Niestety te małe, niewinne kłamstewka nie są wcale takie niewinne. Sprawiają, że nasze mózgi się uodporniają, stają się mniej wyczulone na poczucie winy, dlatego zyskujemy większą skłonność do kłamania w poważniejszych sprawach.