Rozczarowanie, czyli trudne uczucie, którego trudno uniknąć

Moja mama zwykła mówić – na nic się nie nastawiaj. Jeśli ktoś Cię pozytywnie zaskoczy, będzie Ci miło. Jeśli jednak zdarzy się inaczej, będzie Ci łatwiej sobie z tym poradzić. Zbyt wysokie oczekiwania (a w praktyce jakiekolwiek oczekiwania) w stosunku do innych ludzi nie ułatwiają życia. Kiedyś, gdy słyszałam podobne słowa, to się buntowałam. Po latach jednak widzę w nich głębszy sens. Kryje się za nimi potrzeba chronienia mnie i siebie samej. Jeśli bowiem pozwolimy sobie na oczekiwania w stosunku do innych osób, najpewniej spotka nas rozczarowanie.

Nie każdy postąpi tak, jak sobie życzymy. Ba, nie każdy będzie żył zgodnie z zasadami ustalonymi w społeczeństwie. Istnieje mnóstwo ludzi bez klasy, gburów i chamów. Konfrontacja z każdą tego typu osobą będzie silnie rozczarowująca…chyba, że uzbroimy się w pancerz. Ustalimy, że bierzemy życie takie jakie jest, bez jakichkolwiek oczekiwań. I jeśli coś pójdzie nie tak, będziemy mieć siłę, by sobie z tym poradzić, wpisując daną sytuację w rubrykę strat. Trudne? Na pewno! Koszmarnie trudne! Czy ułatwia życie? Z pewnością chroni przed rozczarowaniem.

Błogosławieni, którzy nie oczekują niczego, albowiem nigdy się nie rozczarują.A. Pope

Czasem kluczem do szczęścia jest oczekiwać mniej od losu. Dzięki temu unikniesz rozczarowań. J. Picoult

Kto niczego się nie spodziewa, nie doznaje rozczarowań. E. M. Remarque

Skąd się bierze rozczarowanie?

Rozczarowanie to uczucie, które pojawia się, kiedy nasza wiara lub nadzieja zostaje niemile skonfrontowana z rzeczywistością. Możemy być rozczarowane pogodą, swoimi osiągnięciami (ich brakiem lub niewystarczającą ich wartością), ale chyba najboleśniejsze są rozczarowania ludźmi. I to nie byle jakimi, ale tymi najbliższymi. Bo to od nich oczekujemy najwięcej…

Najmocniej boli rozczarowanie doznane od bliskich

Do obcych możemy mieć stosunek obojętny. Wiemy, że nie muszą nas lubić, nie muszą życzyć nam dobrze, nie zakładamy, że w razie potrzeby nam pomogą czy wesprą dobrym słowem.

Z najbliższymi osobami jest inaczej. Oczekujemy od nich lojalności, zrozumienia i szczerości. Wierzymy, że będą uczciwi i zwyczajnie możemy liczyć na nich w trudnych sytuacjach. Gdy jednak sytuacja sprawi, że będziemy musiały naszą wiarę skonfrontować z rzeczywistością i okaże się, że wynik tej konfrontacji nie jest pozytywny, czeka nas rozczarowanie.

Jest to bardzo nieprzyjemne uczucie – mieszanina złości, smutku i bezsilności. Doprawiona poczuciem osamotnienia i nierozumienia. Bardzo podatna na krytyczną ocenę tego, co zaszło i surowe spojrzenie na drugą osobę, w stosunku do której same nieraz zachowywałyśmy się zgoła inaczej niż ona w stosunku do nas. A tu takie rozczarowanie. To boli, co jest jak najbardziej zrozumiałe.

Rozczarowanie po osiągnięciu celu

Równie silne do rozczarowania ludźmi jest rozczarowanie, którego doznajemy po osiągnięciu celu. Przykładów można by mnożyć. Na przykład budowa domu. Przez lata się do niej przymierzamy, składamy środki niezbędne do realizacji celu, zaciągamy kredyt, w końcu realizujemy krok po kroku inwestycję. Gdy w końcu wprowadzamy się do wymarzonego domu, odczuwamy pustkę. Zamiast wielkiej radości, poczucia spełnienia marzenia, jest rezygnacja i potworne zmęczenie oraz poczucie, że wszystkie starania, które prowadziły do osiągnięcia celu są dużo wyższe niż satysfakcja z jego osiągnięcia.

Możemy być rozczarowani zmianą pracy. Bo miało być tak pięknie, a wyszło jak zawsze. Miały być inne obowiązki, lepszy standard pracy, wyższy komfort, a w praktyce okazało się, że stanowisko niewiele się różni od poprzedniego i że trzeba zaczynać na nim wszystko od nowa.

“Nie, no to nie do wiary. Nie, to być nie może. Osiem lat podstawówki, cztery liceum. Potem pięć, bite, studiów, dyplom z wyróżnieniem, dwadzieścia lat praktyki, i oto mi płacą, jak by ktoś dał mi w mordę. Ja pier…, kuR…! O bracia poloniści, siostry polonistki, stu trzydzieścioro było nas na pierwszym roku. Myśleliśmy, że nogi Boga złapaliśmy, że oto nas przyjęto do szkoły poetów. Szkoła poetów, JeZus, ku…., ja pier…! Przez pięć lat stron tysiące, młodość w bibliotekach. A potem bida, bida i rozczarowanie! A potem beznadzieja i starość pariasa i wszechporażająca nas wszystkich pogarda, władzy od dyktatury, aż po demokrację, która nas, kałamarzy, ma za mniej niż zero.””Dzień świra”

Życie prowadzi do rozczarowań

Problem z rozczarowaniem jest taki, że nie da się go uniknąć. Tak, jak popełniania błędów. Dopóki żyjesz, to będziesz rozczarowana. Przykre?

Niestety prawdziwe.

Miłość wymusza oddanie się drugiej osobie. Nie da się kochać, nie podnosząc przyłbicy i nie stając się bezbronną. A to niestety niesie ryzyko, że druga osoba Cię skrzywdzi.

Przyjaźń również nie jest wolna od rozczarowania. Tylko w pięknych książkach i słodkich filmach przyjaźń to przykład cnót wszelakich. W życiu niestety często przegrywa walkę z osobistymi korzyściami. Dopóki się opłaca, jest koleżeństwo, a kiedy przestaje się opłacać, relacja się rozpada. Powiesz, to nie była przyjaźń. Masz rację. Problem w tym, że można to stwierdzić po fakcie…czyli następne rozczarowanie.

Czy zatem jest sposób na rozczarowania?

Na rozczarowanie możemy zareagować w rozmaity sposób. Możemy sięgnąć po mało pochlebne, bo niczego nierozwiązujące metody takie, jak fochy, złość na osobę, która nas rozczarowała i na samą siebie, chęć zemsty, obwinianie siebie.

Większość osób ma skłonność do zachowań pasywnych, polegających na staniu się przesadnie krytyczną w stosunku do siebie, obwiniania się za zachowanie danej osoby. Można też zachować się agresywnie, pielęgnując złość do danej osoby i planując na niej zemstę.

Można też zachować się asertywnie. Polega to na wyrażeniu swoich emocji, jednak bez żalu do siebie i nadmiernej złości w stosunku do innych. Asertywna reakcja na rozczarowanie pozwala właściwie ocenić swój realny wkład w daną sytuację i przemyśleć, jakie wyciągnąć z niej wnioski na przyszłość, by ruszyć dalej.

Dodatkowo wyrobienie w sobie postawy akceptacji dla odmienności chroni przed bolesnymi rozczarowaniami. Idealiści przeżywają rozczarowania najbardziej. Trzeba zrozumieć, że czasami odpowiedzią na dobro jest zło a bezinteresowna pomoc to rzadkość.  Im szybciej sobie uświadomimy, że świat nie zawsze jest sprawiedliwy, tym upadki będą mniej boleć.

„Oczekuj, że dzieci nabrudzą. Oczekuj, że twój partner lub partnerka nie będą idealni. Oczekuj, że twój przyjaciel nie dotrze czasami na czas. Oczekuj, że rzeczy nie pójdą całkiem zgodnie z planem. Oczekuj, że ludzie czasami mogą się niewłaściwie zachować. Oczekuj, że współpracownicy czasem mogą nie okazać ci wsparcia. Oczekuj, że domownicy czasami po sobie nie pozmywają lub nie pozbierają swoich ubrań. Oczekuj, że szkło się zbije” Z. Habits

Czy to oznacza, że w akcie obronny przed rozczarowaniami, same mamy rozczarowywać innych? W myśl zasady – nie daj się oszukać, zdradź pierwsza sama?

Absolutnie nie.

Wolność zaczyna się w momencie, kiedy zrozumiemy, że nie musimy odpłacać innym za złe zachowanie. Nawet nie ze względu na osoby trzecie, tylko na siebie. Zemsta nigdy nie jest słodka, zamiast pomagać, sprawia, że czujemy się jeszcze gorzej same ze sobą.

Warto być uczciwą dla siebie samej. To, co inni zrobią z naszą dobrą wolą, niestety nie zależy od nas, i niepewność z tym związana wpisana jest w życie. Tak jak rozczarowania, z których warto wyciągać mądre lekcje, by stawać się coraz silniejszymi kobietami oraz wiedzieć, czego po kim można się spodziewać.